Zarzut ZATRZYMANIA… Kolejne „zaburzenie” spraw frankowych…

Banki coraz częściej w trakcie postępowania sądowego o unieważnienie umowy kredytu hipotecznego w CHF występują z tzw. „Zarzutem zatrzymania”.

Zarzut ten składany jest zazwyczaj na etapie postępowania apelacyjnego gdy po wygranej w pierwszej instancji przez powodów banki starają się wykazać ze zarzut jest konieczny z uwagi na zabezpieczenie zwrotu wypłaconego na rzecz powodów kapitału kredytu.

Jest to kolejna koncepcja forsowana przez banki po „wirusie wekslowym” czy „teorii salda” – które to koncepcje skutecznie odrzuciły SN i TSUE.

Czym jest zatrzymanie i na czym ono polega?

Prawo zatrzymania uprawnia dłużnika w tej sytuacji bank ( skoro kredytobiorca żąda w pozwie zapłaty na jego rzecz określonej kwoty) do powstrzymania się ze zwrotem swojego świadczenia wzajemnego do czasu, aż druga strona nie zaoferuje zwrotu swojego świadczenia albo nie zabezpieczy takiego roszczenia o zwrot. Co ważne zarzut zatrzymania może odnieść skutek tylko jeżeli od umowy odstąpiono bądź uznano ją za nieważną.

Na pierwszy rzut oka wydaje się ze teoria zatrzymania pasuje do postępowań o unieważnienie umowy kredytu indeksowanego czy denominowanego Dotyczy ona jednak wyłącznie umów wzajemnych.

Umowa kredytu jest oczywiście umową dwustronnie zobowiązującą i odpłatną. Nie jest ona jednak umową wzajemną.

Zgodnie z art. 487 § 2 kc umowa jest wzajemna, gdy obie strony zobowiązują się w taki sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej. Świadczenia każdej ze stron muszą być zatem swoim ekwiwalentem, z których jedno świadczenie ma nastąpić w zamian za otrzymanie drugiego. Na podstawie umowy kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Jednak nawet przyjmując, że umowa kredytu jest umową wzajemną, to za taką nie może zostać uznana umowa kredytu powiązanego z walutą obcą. W kredycie denominowanym kwota oddana do dyspozycji (kwota w umowie i wyrażona w CHF), która jest przez kredytobiorcę zwracana, jest oderwana od kwoty jaką kredytobiorca otrzymuje w PLN. W kredycie indeksowanym od kwoty kredytu (wyrażonej w umowie w PLN), oderwana jest natomiast kwota jaką kredytobiorca ma oddać. Ta jest bowiem przeliczana na CHF w chwili jej wypłaty.

Dlaczego w mojej ocenie nie można zastosować zarzutu zatrzymania do umów frankowych? :

1. wypłata kwoty kredytu przez bank następuje nie na rzecz kredytobiorcy, a na rzecz sprzedającego nieruchomość,

2. Wypłata została złożona w wykonaniu umowy kredytu, która jest nieważna

3. Skoro umowa była nieważna od samego początku nie istniała także podstawa (causa) do złożenia polecenia wypłaty przez bank kwoty kredytu na rzecz sprzedającego

Na koniec chciałam dodać, ze celem banku zastosowania zarzutu zatrzymania jest uniknięcie konieczności zapłaty na rzecz kredytobiorcy odsetek żądanych w pozwie. Banki zazwyczaj zarzut ten podnoszą dopiero na kilka dni przed rozprawą apelacyjna, zatem należy uznać ze do dnia złożenia zarzutu bank cały ten czas pozostaje w zwłoce.

Jeśli macie jakieś pytania zapraszam do współpracy.